Göztaşı, Bordo Bulamacı

Göztaşı, Bordo Bulamacı

Göztaşı, Bordo Bulamacı
Göztaşı: (bakır (II) sülfat, pentahidrat)
Formülü: CuSO4H2O.

Göztaşı; mavi vitriyol; Roma vitriyolü; Salzburg vitriyolüdür. Doğada kalkantit minerali olarak bulunur. Büyük, mavi ya da ultramerin triklinal kristaller ya da açık mavi toz. Havada yavaşça çiçeklenir. 30°C`de 2 molekül, 110°C`de 2 molekül ve 250°C`de son kalan suyunu yitirerek susuz biçime geçer. Suda çok, metanol ve gliserinde oldukça çözünür.

Elde Edilmesi: Bakır sülfat pirit küllerinden ya da metalik bakırdan yola çıkılarak elde edilir.
Bakırlı piritlerden Demirli piritler çoğu kez biraz bakır içerirler ve bakır piritlerin kavrulması sonucunda geriye kalan oksitlerde birikir. Kavurma artığı oksitlerin seyreltik sülfat asidiyle işleme sokulmaları sonucu bakırın tümü ve demirin bir bölümü sülfat biçiminde çözünür. Daha sonra bu çözeltiye demir parçaları atılarak balar ele-mentel bakıra, demir (III) sülfat da, demir (II) sülfata indirgenir. Demir (II) sülfat kristallendirmeyle ayrılır. Çöken elementel bakır sıcakta sülfat asidinde çözülür ve içinden hava geçirilir. Ele geçen çözeltinin kristallendirilmesiyle pek saf olmayan bakır sülfat ele geçer. Başka bir yöntemde (Milberg yöntemi) kavurma artığı oksitlerin çözülmesiyle ele geçen çözeltiye kireç katılarak demir bazik sülfat biçiminde çöktürülür, çözeltide kalan bakır sülfat çözelti derişikleştirilerek çöktürülür.

Metalik bakırdan: Bakır taneleri özel kaplarda üstten sıcak sülfat asidi, alttan hava gönderilerek çözülür. Ele geçen çözelti kristallendirme kaplarına gönderilir ve burada soğuma sonucunda bakır sülfat kristallenir. Kristallenme artığı asitli sular yeniden asit katılıp ısıtılarak bakırın çözüldüğü kaba gönderilir.

Bunu da oku :  Yeni Meyve Bahçesi Tesisinde Fidan Gübrelemesi

Kullanım Alanları: Susuz bakır sülfat alkoller ve öteki organik bileşiklerdeki suyun varlığının belirlenmesinde ve giderilmesinden kullanılır. Su varlığında pennahidrat oluşumu nedeniyle beyaz renkteki susuz bakır sülfatın rengi maviye döner. Pentahidratı (göztaşı) tarım alanında herbisit, gungisit, bakterisit, kimyasal gübre katkısı olarak; böcek öldürücü karışımlarının hazırlanmasında; öteki bakır tuzlarının elde edilmesinde; kumaş boyacılığında mordan olarak; azo boyarmaddelerinin hazırlanmasında; dericilikte; ahşap malzemenin korunmasında; elektrolitik kaplama banyolarında; pillerde, petrol arıtılmasında, yağlıboyalarda pigment olarak; maden cevherlerinin zenginleştirilmesinde yüzdürücü olarak; fotoğrafçılıkta piroteknide; suyu dayanıklı ağaç tutkallarının hazırlanmasında; metal renklendirmelerinde; radyatör ve ısıtma sistemlerinde paslanmayı önleyici olarak kullanılır. Eczacılıkta kusturucu, antifenigisit ve fosforun antidotu olarak; veterinerlikte geviş getiren hayvanlarda bakır eksikliğine karşı kullanılır.

Tarımda kullanımı: Hazırlanan Bordo Bulamacı sonbaharda meyve Ağaçlarında yapraklann % 75inin döküldüğünde, İlkbaharda ise gözler patlamadan bir hafta önce yapılır. Ağacın bütün dalları ve gövdesi ilaçlanmalıdır.

Uyarı: Yapraklı dönemde Bordo Bulamacı yapılmamalıdır.

Bordo Bulamacı Hazırlanışı ve Uygulamaları
Bordo bulamacı yapımı: 50 litrelik tahta bir varilde 1 kg göztaşı eritilir. 100 litrelik başka bir tahta varilde de 500 gr sönmemiş kireç yavaş yavaş söndürülerek eritilir ve su ilavesi ile 50 litreye tamamlanır. Daha önce hazırlanan 50 litrelik göztaşı eriyiği kireçli su üzerine yavaş yavaş dökülür ve devamlı olarak karıştırılır. Hiç bir zaman kireçli su göztaşı eriyiği üzerine dökülmez. Kirecin kaliteli olup olmadığını anlamak için bulamaca turnusol kağıdı veya fenolftaleinli kağıt batırılır. Kırmızı turnusol mavi, beyaz fenolftaleinli kağıt ise kırmızı olursa bulamaç iyi demektir. Aksi olursa bulamaca bir miktar daha kireçli su ilave edilmelidir.

Bunu da oku :  Gübre Şerbeti

Bordo Bulamacı (BB) çok sayıda fungal ve bakteriyel hastalıklara karşı kullanılabilen bir tarım ilacıdır. Özellikle sonbaharda (yaprakların ¾`ü ya da tamamı döküldüğünde %2 dozda) ve ilkbaharda (gözler uyanmadan önce %1 dozda) meyve ağaçlarına BB uygulandığında; ertesi yıl çıkabilecek potansiyel olarak bulunan pek çok hastalığa (yaprak delen, yaprak leke hastalıkları, monilya, bakteriyel kanser, mildiyo, kara leke) karşı etkili ve ekonomik bir mücadele ilacı olmaktadır. Sonbahar ve ilkbaharda BB kullanılmadan bazı bakteriyel hastalıklarda mücadelede tam başarıya ulaşmak mümkün değildir.

BB kullanıma hazır halde ilaç bayilerinde bulunabileceği gibi bakır, sülfat (göztaşı) ve kireç ile hazırlanıp kullanılması da mümkündür. Küçük miktarlarda ve hazırlamanın zor olduğu durumda hazır BB kullanmak daha uygundur. Ancak hazır BB kullanılması halinde kullanma dozunun önceden iyi bilinmesi gerekmektedir. Diğer bazı bakırlı ilaçlar (bakır hidroksit, bakır oksiklorit, bunların kalsiyum, kükürt, maneb ve mancozeb ile karışımları) da aynı amaca yönelik olarak kullanılabilir.

Bordo Bulamacı Uygulamalarında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

BB’nin hazırlanışı:
BB`nin kullanılacak zamana göre dozları da değişmektedir. Meyve ağaçlarına sonbahar ve ilkbaharda uygulanacak koruma amaçlı genel kullanım dozları %2 ve %1`liktir. Aşağıda örnek olarak verilen %2`lik BB`nin hazırlanışı esas alınarak %1 ve diğer oranlarda BB hazırlanabilir.

Bunu da oku :  Gübrelerin verilme şekli

%2`lik BB`nin hazırlanışı (1.000 litre için) Gerekli madde ve malzemeler:
? 20 kg. göztaşı ve 20 kg. sönmüş kireç, yeteri kadar temiz su
? 40-50 litrelik 2 adet plastik kova
? Yaklaşık 1 m. uzunluğunda ağaçtan iki adet sopa

a) 20 kg. sönmüş kireç, bir plastik kovaya konur ve üzerine bir miktar temiz su ilavesiyle karıştırılarak ayran kıvamına getirilir.

b) Benzer şekilde 20 kg. göztaşı ayrı bir plastik kovaya konur ve üzerine bir miktar temiz su ilavesiyle karıştırılarak 40-50 litreye tamamlanır.

c) İlaçlama tankı (örneğin; 1 tonluk) deposuna bir miktar su (100-200 litre) konur. Bunun üzerine önce a maddesinde anlatıldığı şekilde hazırlanan sönmüş kireçli su tankın süzgecinden geçirilerek boşaltılır. Daha sonra ilaçlama tank deposuna (b) maddesinde açıklandığı şekilde hazırlanan göztaşı eriyiği yine tank süzgecinden geçirilerek boşaltılır.

İlaçlama tankı su ilavesiyle 1.000 litreye tamamlanır. Böylece %2 lik 1.000 litre BB hazırlanmış olur.

Click to rate this post!
[Total: 1 Average: 5]
(Visited 162 times, 1 visits today)

Related posts

Leave a Comment